Fransız küratör ve sanat eleştirmeni Caroline Cros’un kaleme aldığı Marcel Duchamp biyografisi, modern zamanın çığır açıcı kültür şahsiyetlerden Duchamp’a dair bütünlüklü ve sürükleyici bir tasvir sunuyor. 20. yüzyılın başlarında sanatın tanımını sorunsallaştırarak kendine daha en baştan ayrıksı bir yer edinen Duchamp’ın yazışmaları, yazıları, mülakatları gibi çeşitli kaynaklardan faydalanan Cros, Duchamp’ın hayatı boyunca şans ve tesadüf kavramlarına nasıl önem verdiğini, bu sayede hayat seyrinin nasıl şekillendiğini, devamlı seyahatlara çıktığını, yeni insanlarla tanışıp taze deneyimlere kucak açtığını detaylarıyla anlatıyor. Duchamp’ın yaşama tarzının onu alışıldık bir sanatsal kariyerden uzak tuttuğunu, hayatın kendisindeki rastlantısallık arayışının sanatsal işlerinde de kuvvetli bir yankı bulduğunu ortaya koyuyor. Duchamp’la birlikte anılır hâle gelen “hazır-yapım” nesnelerden, Büyük Cam’a ve Çeşme’ye kadar uzanan çeşitli işlerin ardındaki yaratıcı süreçleri, bunlara dair muhtelif yorumları ve bu işlerin sanat tarihindeki yerini isabetli biçimde kayda geçiriyor. Bir o kadar önemlisi, Duchamp’ın erken denebilecek yaşlarda sanat yapmayı bıraktıktan sonraki yaşamı da burada inceleniyor. Duchamp’ın bir parçası olduğu tarihsel sergiler, satranç müsabakaları, müzeler, vakıflar, salonlar, dergiler de konu ediliyor; zamanının en etkili sanatçıları, eleştirmenleri, koleksiyoncuları ve yazarlarıyla dostlukları ve yazışmaları da.
Hem tematik hem de kronolojik bir yapıya sahip olan ve bol sayıda fotoğraf içeren bu biyografi, çağdaş sanat denince belki de akla gelen ilk kişi olan Duchamp’ı tanımak ve onu titiz bir gözle incelemek için sıkı bir rehber.
“Caroline Cros bize kısa, yararlı ve eleştirel bir Duchamp biyografisi sunuyor.”
- Keith Miller, Times Literary Supplement
